AccountFunderingen op staal.
Bij woningen met een houten paal of staal fundering verwijzen wij u nadrukkelijk naar de site van de Stichting Platform Fundering Nederland. Alle woningen in Nederland met een houten paalfundering en bouwjaar van voor 1960 (circa) zijn zogenaamde risicowoningen.
Klik hier voor informatie over houten paal funderingen.
Wilt u weten wat voor fundering u heeft?
Een fundering op staal heeft, wat nog al eens gedacht wordt, niets met staal te maken. In principe is het niets anders dan een gemetselde muur met daaronder een brede gemetselde voet of betonplaat. Een fundering op staal heeft geen houten of andere palen daaronder zitten. De fundering draagt dus op de bodem zoals hij is. In Dordrecht is dit een dik klei- en veenpakket variërend van 15 tot meer dan 20 meter.
Het probleem van dit klei- en veenpakket is dat het inklinkt onder andere door oxidatie, (verkeers)trillingen, ophogingen, grondwateronttrekkingen, lagere grondwaterstanden etc. Hierdoor daalt de bodem, iets wat zeker in het hele westelijk deel maar ook elders in Nederland gebeurt. De woningen met een staalfundering, die op deze slappe laag staan, zakken met de maaivelddaling mee. Woningen op houten en betonpalen die geslagen zijn tot de vaste zandlaag, die zakken nagenoeg niet.
Het draagvermogen van de staalfundering wordt ontleend aan het oppervlak van het draagvlak.
Hierboven ziet u enkele verschillende typen staalfunderingen, waarop nog wat variatie mogelijk is. Bijvoorbeeld in beton kunnen ook schuine balken gemaakt zijn.
Figuur A
is een gemetselde fundering met een verbrede voet.
Figuur B
is een gelijke fundering, maar deze is gemetseld op een houten roosterwerk. Dit roosterwerk moet wel onder het grondwater blijven.
Figuur C
is een betonplaatje waarop gemetseld is. Soms bewapend met betonijzer, soms niet.
Figuur D
is een betonplaatje met balk die een stevige constructie vormt tegen ongelijkmatige zettingen. Deze fundering is normaliter voorzien van betonijzer als bewapening om het geheel sterker te maken. Het komt ook voor dat in betonbalken spoorrails of i.d zijn ingestort.
Soms is onder de staalfundering een zandpakket van 50 cm tot meer dan een meter dikte aangebracht in de klei om het draagvermogen te vergroten. De draagkracht van het draagvlak van de fundering verbreedt zich hierbij onder 45 graden in het zandpakket, zie de stippellijnen.
Hoe breder het draagvlak, hoe minder gewicht er op de ondergrond per vierkante cm komt. De inklinking van de grond en daarmee de maaivelddaling en dus daarmee ook de daling van het draagvlak, is echter niet tegen te gaan.
Soms zijn woningen met een staalfundering gebouwd tegen een woning op houten palen.
A is een woning op staal en B is van een woning op een Amsterdamse paalfundering. De rechterwoning blijft op hoogte, de linkerwoning zal zakken. Als de linkerfundering zakt, komt de balk en daarmee de vloer scheef te liggen. Wat er met de gevel gebeurt, ziet u op de volgende foto.
Op deze foto ziet u wat er uiteindelijk gebeurt! De hele gevel raakt uit zijn verband en verval is het vervolg. Als te lang gewacht wordt met maatregelen, gaat ook de tweede woning op staal eraan. (Woning links van de dichtgetimmerde woning)
En daarmee zijn we er nog niet. Straten moeten door inklinking soms verhoogd worden om niet te laag te komen liggen voor de funderingen op houten palen. De grond onder de woningen met een fundering op staal kan niet opgehoogd worden, hierdoor komt de begane grond vloer van de woning op enig moment lager te liggen dan het trottoir. Hierdoor ontstaat bij elke regenbui wateroverlast, tenzij de gemeente plaatselijk het trottoir verlaagt zoals op onderstaande foto. Verlagingen van het trottoir houden op een bepaald moment wel op, dan is het water niet meer af te voeren.
Nog erger wordt het als de ondergrond onder de fundering op staal onregelmatig inklinkt of daalt. Dan ontstaan ongelijke zettingen, scheefstand en scheurvorming. Deuren en ramen gaan klemmen, enzovoorts.
Hoe kom ik er achter of een woning op staal goed is?
Kijk altijd naar de hele bouwkundige eenheid, dat wil zeggen naar alle woningen die aan elkaar vast zitten. Is er een verbinding met een woning die op houten palen staat?
Kijk naar de niveaus van de ingangen ten opzichte van de straat en van het trottoir. Ligt de drempel overal nog ruim boven het straatniveau (> 5 cm) en is er geen verlaging van het trottoir voor de deuren gemaakt, dan staat de woning op dit moment nog hoog genoeg. Reken echter op een minimale bodemdaling van 20 cm in 100 jaar, dus iedere 5 jaar 1 cm. Soms gaat de daling sneller tot meer dan 1 cm per jaar, soms minder snel. Dit is ook afhankelijk van wat er o.a met de verkeersbelasting en het grondwaterpeil en eventuele ophogingen gebeurt in de nabijheid van de woningen.
Zijn er verzakkingen in de straatwand (het bouwblok)? Kijk langs de gevellijn en kijk daarbij langs de raamdorpellijn. Als zich daarin bochten bevinden, zijn er ongelijkmatige zakkingen. Eenvoudig is met een waterpas te zien of de woning voor- of achterover helt. Is er flinke scheurvorming? Loop het hele bouwblok rond en kijk niet alleen naar de eigen woning of de woning die u wilt verkopen of verkopen.
Woningen op staal en grondwaterinfiltratieplannen voor woningen op houten funderingen.
In regio’s komen in een en dezelfde straat woningen voor die gebouwd zijn op staal (die dus zijn gezakt) en woningen met een houten paalfundering. In het plaatje is bij A de verzakte fundering op staal aangegeven. Als bij de houten fundering B het grondwater omhoog gebracht wordt op het niveau waar het hoort, dan komt bij de woningen met een fundering op staal (A) het grondwater te hoog te staan.
Dit kan gebeuren door grondwaterinfiltratie, maar het kan ook gebeuren door het vervangen van lekke riolen. Als daarvoor een drainage in de straat wordt aangebracht, om het grondwater bij de woningen op staal na rioolvervanging te verlagen, komt het bij de houten funderingen weer te laag te staan. Zo zijn er in het verleden, o.a. voor klachten bij woningen op staal, drainages aangebracht waarbij niet is gelet op de benodigde waterdekking voor de funderingen op houten palen. De gemeente vindt eigenlijk ook dat het grondwater tot een meter onder de kruin van de weg moet blijven om zoveel mogelijk schade aan het wegdek te voorkomen. Een punt waarover we het oneens blijven. Toch is rioolvervanging en grondwaterinfiltratie noodzakelijk. Het een en ander vraagt echter een gedegen onderzoek, en een zorgvuldige afweging, maar vooral een goede uitvoering.
Het is duidelijk dat daar waar verschillende grondwaterhoogten gewenst zijn, een waterkering nodig is. Dit kan met kleidammen en waterdichte folies goed gedaan worden. Deze ondergrondse voorzieningen zijn echter zeer kwetsbaar, waardoor het is aan te raden om grondwaterinfiltratievoorzieningen (dus voor het verhogen van het grondwater) zo dicht mogelijk bij de gevels te maken van de woningen die op houten funderingen staan. Grondwaterinfiltratie is alleen zinvol als de fundering nog voldoende draagkracht heeft en geen negatieve kleef aanwezig is.